W najbliższy weekend po raz kolejny przestawimy zegarki. I choć zmieniając czas na zimowy zyskamy jedna godzinę snu, to nasz organizm nie zawsze dobrze sobie z tym radzi. To wciąż manipulacja w nasz biologiczny zegar, która przynosi złe samopoczucie. Jakie niekorzystne objawy zmiany czasu odczuwamy i jak sobie z nimi radzić?
Kiedy przestawiamy zegarki na czas zimowy?
Zmiana czasu na zimowy odbywa się w ostatni weekend października. W nocy z 29 na 30 października przesuniemy zegarki o godzinę z godziny 3:00 na 2:00. Taka ciekawostka, w Stanach Zjednoczonych czas letni kończy się w pierwszą niedzielę listopada i nie obejmuje wszystkich stanów. Więc ten okres przejścia na czas zimowy może być dodatkowo uciążliwy dla osób podróżujących.
Czy zmiana czasu na zimowy wpływa na nasz organizm?
Wydawałoby się, że zmiana czasu na zimowy jest dla nas korzystna, przecież zyskujemy jedną godzinę snu! Jednak dla naszego organizmu to bardzo obciążające wydarzenie, ponieważ ingerujemy w nasz wypracowany rytm okołodobowy. I każda taka zmiana może powodować negatywne skutki. Nie dziwi więc fakt, że według sondażu przeprowadzonego przez IBRiS dla Radia Zet prawie 80% Polaków nie chce zmiany czasu z letniego na zimowy! ( źródło)
Jakie objawy powoduje przestawienie czasu?
Niedopasowanie rytmu aktywności i czuwania do naturalnego cyklu okołodobowego organizmu skutkuje zaburzeniami podstawowych procesów i przede wszystkim wpływa na jakość snu. Kiedy nie możemy zapewnić go sobie w optymalnym dla nas czasie i przy optymalnych warunkach jest on krótki, płytki i przerywany. A jak wiadomo od snu wszystko się zaczyna. Stąd nawet drobne ingerencje w nasz biologiczny zegar często skutkują dolegliwości nazywanymi objawami jet-lagu. Modyfikacja wpływa na wydzielanie hormonów – kortyzolu i melatoniny. Kortyzol (nazywany “hormonem stresu”) odpowiada za metabolizm i reakcje immunologiczne, a melatonina (“hormon snu”) odpowiada za nasz zegar biologiczny i jakościowy sen.
Dlatego w tym czasie najczęściej skarżymy się na:
- bóle głowy,
- zawroty,
- nadmierna senność,
- rozdrażnienie,
- problemy z koncentracją,
- zły nastrój,
- dezorientacja,
- osłabienie apetytu,
- dolegliwości gastryczne.
Ale są też znacznie poważniejsze problemy. Przeprowadzone badania pokazują, że zmiana czasu na zimowy powoduje wzrost zachorowań na depresję i to aż o 8-11% w kolejnym miesiącu po zmianie zmianie, czyli w listopadzie (źródło).
Co robić, aby ograniczyć skutki zmiany czasu?
Zmiany “ustawień”, czyli przesunięcie pór snu i czuwania względem rytmu biologicznego, utrudniają codzienne funkcjonowanie. A adaptacja do nowych warunków trwa zwykle od kilku dni do kilku tygodni. I może to być dla nas bardzo intensywny i wyczerpujący fizycznie i mentalnie czas. Możemy sobie jednak trochę pomóc. Co zrobić:
- zadbajmy o odpowiedni odpoczynek zarówno przed zmianą czasu jak i po,
- systematycznie opóźniajmy o kilka, kilkanaście minut czas kładzenia się do łóżka (w przypadku przejścia na czas zimowy),
- unikajmy używek: kawa i zawarta w niej kofeina czy alkohol źle wpływają na nasz rytm dobowy i jakość snu,
- aktywność fizyczna: przy zmianie czasu zimowy zaleca się ćwiczenia w godzinach wieczornych między 19:00 a 22:00,
- nie odmawiajmy sobie 20 minutowych drzemek jeśli nasz organizm tego potrzebuje.